Αθήνα, 21 Απριλίου 2011

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Θέμα: «Οι Παρατηρήσεις της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, στο νομοσχέδιο για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του Π.Δ.»

Προς: Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κύριο Καστανίδη, Γενικό Γραμματέα Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κύριο Ιωαννίδη

Κοινοποίηση: Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης

Θέμα: «Οι Παρατηρήσεις της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, στο νομοσχέδιο για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του Π.Δ.»

Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Σ.Υ.Δ.), ενημερώνει ότι η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (Ε.Ε.Δ.Α.), συμβουλευτικό όργανο της Πολιτείας σε θέματα προστασίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στις Παρατηρήσεις της επί του υπό εξέταση νομοσχεδίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων «για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του Ποινικού Δικαίου» (http://www.nchr.gr/media/gnwmateuseis_eeda/protaseis_epi_nomothetikwn_keimenwn/ethniki_nomothesia/EEDA_SxNRacism.doc), προτείνει την αντικατάσταση του όρου «γενετήσιος προσανατολισμός» με τον πιο σύγχρονο σεξουαλικός προσανατολισμός, ενώ επιπροσθέτως προτείνει να συνοδευτεί από τον όρο «ταυτότητα φύλου».

Συγκεκριμένα η Ε.Ε.Δ.Α. στις Παρατηρήσεις της (σελ. 8), αναφέρει:

Κατά συνέπεια και προκειμένου ν’ αποφευχθούν εννοιολογικές συγχύσεις και αμαλγάματα, η ΕΕΔΑ θεωρεί ότι ο τίτλος του Σ/Ν πρέπει να τροποποιηθεί έτσι ώστε να καλύπτει διακρίσεις με βάση το «γενετήσιο προσανατολισμό». Επίσης, η ΕΕΔΑ θεωρεί ότι ο όρος πρέπει να αντικατασταθεί με τον πιο σύγχρονο «σεξουαλικό προσανατολισμό» (σε όλο το κείμενο) και ενδεχομένως να συνοδευτεί από τον όρο «ταυτότητα φύλου», ώστε να είναι πληρέστερη η προστασία των θυμάτων και σε σύμπνοια με τις συστάσεις των διεθνών οργάνων (βλ. σχετικά την πρόσφατη σύσταση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, «CM/Rec(2010)5, on measures to combat discrimination on grounds of sexual orientation or gender identity», ιδίως για τα ζητήματα εγκλημάτων μίσους ή άλλων περιστατικών με κίνητρο το μίσος παράρτημα, Ι-Α παρ. 1 και τη σχετική έκθεση του Επιτρόπου του Συμβουλίου της Ευρώπης του 2009, Ηuman rights and gender identity).

Σημειώνουμε ότι είναι η πρώτη φορά που σε έγγραφό της η Ε.Ε.Δ.Α. προτείνει, έστω και με αυτόν τον τρόπο (ενδεχομένως), την εισαγωγή του όρου «ταυτότητα φύλου» στην κατεύθυνση της προστασίας των διεμφυλικών ατόμων.

Ωστόσο, το Συμβούλιο της Ευρώπης, στην σύστασή του προς τα κράτη μέλη που παραπέμπει η Ε.Ε.Δ.Α., το κείμενο είναι απολύτως σαφές και δεν αφήνει περιθώρια για «ενδεχομένως» ή «ίσως». Επιπλέον, η Ε.Ε.Δ.Α., επικαλείται την Έκθεση του Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, κυρίου Hammerberg, «Ανθρώπινα Δικαιώματα και Ταυτότητα Φύλου», όπου ο Επίτροπος Hammerberg είναι επίσης σαφής και αναφέρει ότι είναι απαραίτητη η αναφορά στην ταυτότητα κοινωνικού φύλου, για την προστασία των διεμφυλικών ατόμων. Σημειώνουμε δέ ότι η Έκθεση του Επιτρόπου έχει μεταφραστεί στα Ελληνικά, από το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Σ.Υ.Δ.).

Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, επίσης, επισημαίνει την ασάφεια του όρου «εχθροπάθεια» που εισήχθη στο σχέδιο νόμου, αναφέροντας:

Η αιτιολογική έκθεση αναφέρει ότι ο όρος «εχθροπάθεια» προτιμάται ως ευρύτερος του μίσους και μάλιστα διευκρινίζεται στο άρθρο 2 ότι εμπεριέχει τόσο την καλλιέργεια όσο και την εξωτερίκευση αισθημάτων μίσους και αντιπαλότητας, δηλαδή μάλλον την ευρύτερη δυνατή ερμηνεία του όρου. Ωστόσο, η ΕΕΔΑ προτείνει τη διατήρηση των όρων της απόφασης-πλαίσιο ως όρων ευρύτερα γνωστών και αντιληπτών από το μέσο άνθρωπο. Ο όρος «εχθροπάθεια» δεν συντείνει στην υποχρέωση σαφήνειας του νομοθέτη, ιδίως στο ποινικό δίκαιο.

Εν ολίγοις, προτείνοντας, την διατήρηση των όρων της απόφασης-πλαίσιο, δηλαδή την χρήση του απλού όρου «μίσος» (ή ακόμη καλύτερα τον όρο «ρητορική μίσους» που είχε προτείνει στην Έκθεσή του το Σ.Υ.Δ., όρος που είναι διεθνώς αποδεκτός), αποφεύγονται οι ασάφειες με ορολογία ευρύτερα γνωστή και απολύτως αντιληπτή.

Ωστόσο, στο κείμενο των Παρατηρήσεων της Ε.Ε.Δ.Α., προκρίνεται η διατύπωση του Άρθρου 3 του νομοσχεδίου περί διακινδύνευσης της δημόσιας τάξης, δίχως να τιμωρείται και η συμπεριφορά με απειλητικό, υβριστικό ή προσβλητικό χαρακτήρα (αναφέρεται ως μειοψηφούσα άποψη).

Είναι σαφές ότι με αυτόν τον τρόπο, αφενός μεν ο νομοθέτης αποδυναμώνει τα εργαλεία αντιμετώπισης του ρατσιστικού λόγου, αφετέρου, δεν αποδίδεται το πνεύμα της Απόφασης-Πλαίσιο.

Επαναλαμβάνουμε, λοιπόν την πρότασή μας, για ορθότερη διατύπωση του Άρθρου 3, 1., του υπό εξέταση νομοσχεδίου, όπως είχε διατυπωθεί στην Έκθεση του Σ.Υ.Δ.:

Όποιος από πρόθεση, δημόσια προφορικά ή διά του τύπου ή μέσω του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο ή τρόπο, διαδίδει ρητορική μίσους ή προκαλεί ή διεγείρει σε βιαιοπραγίες κατά ομάδας ή προσώπου, που προσδιορίζονται με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία, την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, το σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα κοινωνικού φύλου ή κατά πραγμάτων που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από τις παραπάνω ομάδες ή πρόσωπα, κατά τρόπο που μπορεί να έχει απειλητικό, υβριστικό ή προσβλητικό χαρακτήρα, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών έως τριών (3) ετών και χρηματική ποινή χιλίων έως πέντε χιλιάδων (1.000 – 5.000) ευρώ.

Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Σ.Υ.Δ.), θεωρεί ότι οι Παρατηρήσεις της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (Ε.Ε.Δ.Α.) βρίσκονται σε θετική κατεύθυνση αφού επισημαίνει δύο βασικά σημεία που το υπό εξέταση νομοσχέδιο πρέπει να διορθωθεί (δηλαδή να συμπεριληφθεί η ταυτότητα κοινωνικού φύλου, χωρίς όμως «ενδεχομένως» και να αντικατασταθεί ο ασαφής όρος εχθροπάθεια). Σημειώνουμε όμως, ότι η προστασία από τον ρατσιστικό λόγο, δεν μπορεί να αφήνει εκτός πεδίου αξιόποινης πράξης τις συμπεριφορές με υβριστικό ή προσβλητικό χαρακτήρα.

Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, καλεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, να ενσωματώσει τις διορθώσεις της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, καθώς επίσης να λάβει υπόψη του την Έκθεση Παρατηρήσεων επί του νομοσχεδίου που είχε καταθέσει το Σ.Υ.Δ., και είχαν με σαφήνεια αναλύσει οι εκπρόσωποι του Δ.Σ. του Σωματείου, στην συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου, κύριο Ιωαννίδη στις 15 Μαρτίου 2011.

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΕΜΦΥΛΙΚΩΝ (Σ.Υ.Δ.)

http://www.transgender-association.gr/
transgender.support.association@gmail.com

Δελτίο Τύπου Σ.Υ.Δ. 21/4/2011 (pdf)