Αθήνα, 7 Μαρτίου 2023

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Θέμα: «Ερώτηση 27 βουλευτών με θέμα την απαγόρευση συνταγογράφησης ορμονοληψίας για τα τρανς πρόσωπα»

Ερώτηση 27 βουλευτών με θέμα την απαγόρευση συνταγογράφησης ορμονοληψίας για τα τρανς πρόσωπα

Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, μη κυβερνητική οργάνωση εθελοντικού χαρακτήρα για την προαγωγή των δικαιωμάτων και ελευθεριών των τρανς, φυλοδιαφορετικών, και γενικότερα των ΛΟΑΤΚΙ+ προσώπων, με το παρόν δελτίο τύπου, ενημερώνει σχετικά με ερώτηση που κατατέθηκε από 27 βουλευτές με θέμα την απαγόρευση συνταγογράφησης ορμονοληψίας για τα τρανς πρόσωπα.

Συγκεκριμένα στις 6 Μαρτίου 2023, κατατέθηκε από 27 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ η ακόλουθη ερώτηση: [1]

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς: Τον Υπουργό Υγείας

«Να επιτραπεί η απαιτούμενη συνταγογράφηση φαρμάκων στα διεμφυλικά άτομα».

Το φαρμακευτικό προϊόν ARVEKAP, χορηγείται για μια σειρά από ιατρικές ενδείξεις, όπως καρκίνο του προστάτη, ενδομητρίωση, πρόκληση ωορρηξίας στην περίπτωση της εξωσωματικής γονιμοποίησης, καρκίνο του μαστού και τέλος σε ενδείξεις πρώιμης ήβης. Παρόλα αυτά, όπως συμβαίνει εξάλλου σε πλείστες άλλες περιπτώσεις στις οποίες ένα φαρμακευτικό προϊόν έχει ιατρική αξία να χορηγείται εκτός των προβλεπόμενων ενδείξεων, οι γιατροί χορηγούν το φάρμακο αυτό για την ορμονοθεραπεία ατόμων που συναντούν ασυμφωνία του εκ γενετής ανατομικού, βιολογικού φύλου και του εκφραζόμενου, επιθυμητού φύλου (διεμφυλικά άτομα). Μέ την ορμονοθεραπεία* αυτή τα διεμφυλικά άτομα διευκολύνονται στην αλλαγή των δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου τους, ώστε να είναι σε μεγαλύτερη συμφωνία με το πώς βιώνουν το φύλο τους.

Σύμφωνα με καταγγελίες που έχουν έρθει στο φώς της δημοσιότητας, ατομικών περιπτώσεων και ΜΚΟ της ΛΟΑΤΚΙ+ Κοινότητας, το συγκεκριμένο φάρμακο πλέον δεν μπορεί να συνταγογραφηθεί πλέον για ορμονοθεραπεία διεμφυλικών ατόμων, χωρίς να είναι γνωστή η αιτία αυτής της εξέλιξης. Όμως, το φαρμακευτικό προϊόν ARVEKAP (ενεργό συστατικό τριπτορελίνη) συνταγογραφείται εκτός ενδείξεων για άτομα που βρίσκονται σε ορμονοθεραπεία, ενώ το σκεύασμα παραμένει πιστοποιημένο και διαθέσιμο στην Ε.Ε. Το εν λόγω φάρμακο λειτουργεί ως αναστολέας ορμονών/blocker και δε δύναται να αντικατασταθεί από άλλο με την ίδια δράση (π.χ. γενόσημο), ενώ η απαγόρευση συνταγογράφησής του για όσα διεμφυλικά άτομα βρίσκονται σε ορμονοθεραπεία και το χρησιμοποιούν, ή θα μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν, σημαίνει την υποχρεωτική χρήση άλλων σκευασμάτων που δεν έχουν ακριβώς την ίδια δράση, αυξάνοντας την πιθανότητα επιπλοκών και επιβάρυνσης της υγείας τους.

Η διάσταση των εξωτερικών από τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά του φύλου (transsexualism*), για όσο διάστημα κρατάει στον χρόνο, διακυβεύει την ίδια την τιμή του προσώπου ως θεμελιώδες δικαίωμά του, όντας αναγκασμένο να αποκαλύπτει τη διαφορετικότητά του σε κοινωνικά περιβάλλοντα που συχνά δεν την ανέχονται. Η κατοχύρωση πρόσβασης σε ιατρικά προϊόντα ορμονοθεραπείας που επιβεβαιώνει το φύλο τους εξάλλου, ερείδεται στην αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου. Ενόψει ιδίως της εγγυητικής αποστολής του όσο αφορά στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο άρθρο 25, παρ. 1, του Συντάγματος, θα πρέπει το Κράτος να εκφράζει κοινωνική πολιτική στο πλαίσιο της διασφάλισης της κοινωνικής αυτονομίας του ανθρώπου, όπως και η κατοχύρωση του δικαιώματος πρόσβασης σε σχετικές ιατρικές επεμβάσεις.

Κατόπιν αυτών ερωτάται ο κ. Υπουργός

1. Ποιος είναι ο λόγος που για πρώτη φορά οι γιατροί συναντάνε αδυναμία συνταγογράφησης του ARVEKAP για ορμονοθεραπείες διεμφυλικών ατόμων;

2. Έχει ενημερωθεί για τις εντεινόμενες καταγγελίες;

3. Πώς θα παρέμβει για να επιλύσει το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί;

4. Είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης να υλοποιήσει το από το 2019 πόρισμα της Ομάδας Εργασίας για την Υγειονομική Κάλυψη των Διεμφυλικών του Υπουργείου Υγείας και να καλύψει την ορμονοθεραπεία των διεμφυλικών ατόμων;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Μάρκου Κώστας, Αγαθοπούλου Ειρήνη, Αναγνωστοπούλου Αθανασία(Σία), Αυλωνίτης Αλέξανδρος Χρήστος, Βαγενά Άννα, Βαρδάκης Σωκράτης, Γιαννούλης Χρήστος, Δρίτσας Θεόδωρος, Ζαχαριάδης Κωνσταντίνος, Ηγουμενίδης Νικόλαος, Θραψανιώτης Μανόλης, Μαμουλάκης Χαράλαμπος, Μπακαδήμα Φωτεινή, Μπαλάφας Γιάννης, Μπάρκας Κωνσταντίνος, Νοτοπούλου Αικατερίνη, Ξανθός Ανδρέας, Παπαδόπουλος Αθανάσιος(Σάκης), Πούλου Παναγιού, Σκουρλέτης Παναγιώτης, Συρμαλένιος Νικόλαος, Τζούφη Μερόπη, Φίλης Νικόλαος, Φωτίου Θεανώ, Χατζηγιαννάκης Μίλτος, Χρηστίδου Ραλλία, Ψυχογιός Γεώργιος

Παρότι, ο όρος που χρησιμοποιείται στην ερώτηση των βουλευτών, «transsexualism» (τρανσεξουαλισμός), είναι ένας παρωχημένος, στιγματιστικός όρος, ο οποίος δεν έχει απολύτως καμία βάση, καθώς έχει αφαιρεθεί από σχετικό ταξινομητικό κατάλογο ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, από το 2018 [2], καθώς και ο όρος «ορμονοθεραπεία», είναι ένας αδόκιμος όρος και αντ’ αυτού θα πρέπει να χρησιμοποιείται ο πιο ουδέτερος «ορμονοληψία», όπως σημειώνεται στην ερώτηση των 27 βουλευτών, το συγκεκριμένο φάρμακο πλέον δεν μπορεί να συνταγογραφηθεί για ορμονοληψία των διεμφυλικών/τρανς προσώπων, χωρίς όμως να είναι γνωστή η αιτία αυτής της εξέλιξης. Όμως, το φαρμακευτικό προϊόν ARVEKAP (ενεργό συστατικό τριπτορελίνη) συνταγογραφείται εκτός ενδείξεων για άτομα που βρίσκονται σε ορμονοληψία, ενώ το σκεύασμα παραμένει πιστοποιημένο και διαθέσιμο στην Ε.Ε.

Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ), είχε δημοσιοποιήσει από τις 18 Φεβρουαρίου 2023 [3], το επίμαχο ζήτημα της απαγόρευσης συνταγογράφησης ορμονών σε διεμφυλικά/τρανς πρόσωπα, γεγονός ιδιαίτερα σοβαρό για την υγεία των προσώπων αυτών, καθώς η απότομη διακοπή της φυλομετάβασης, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα υγείας [4].

Συγκεκριμένα, η απότομη διακοπή ορμονοληψίας, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα όπως οστεοπόρωση, αύξηση διαβήτη β’, καρδιαγγειακών ασθενειών, καθώς και ψυχοσωματικές συνέπειες όπως κατάθλιψη, έντονο άγχος, ή ακόμη και αυξημένες πιθανότητες αυτοκτονιών.

Τα τρανς πρόσωπα, σύμφωνα με όλες τις διεθνείς έρευνες ζουν συχνά σε συνθήκες περιορισμένης πρόσβασης στον χώρο της εργασίας ή και αποκλεισμούς, εν ολίγοις σε συνθήκες ακραίας φτώχιας, επομένως η συμμετοχή πρόσβασης τους στη φαρμακευτική αγωγή (ορμονοληψία), αποτελεί αναγκαιότητα. Μάλιστα, θα έπρεπε όχι μόνο να υπάρχει πλήρης πρόσβαση στη συνταγογράφηση και να διορθωθεί το παρόν πρόβλημα, αλλά ακριβώς επειδή τα τρανς πρόσωπα ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχιας, τούτο να συμβαίνει με ασφαλιστική κάλυψη με μηδενική συμμετοχή.

Το ΣΥΔ, στις 28 Φεβρουαρίου, κατέθεσε τόσο στον Υπουργό Υγείας κύριο Πλεύρη, όσο και στην Αν. Υπουργό κυρία Γκάγκα, καθώς και στη Γεν. Γραμματέα Δημόσιας Υγείας κυρία Αγαπηδάκη, αναλυτικό πλήρες Υπόμνημα (Αρ. Πρωτ. 584/28.02.2023), αναφορικά με το θέμα που προέκυψε από τα μέσα Ιανουαρίου, με την απαγόρευση συνταγογράφησης αγωνιστών GnRH (συγκεκριμένα τριπτορελίνης) με διάγνωση F64.0, με το οποίο κάλεσε το Υπουργείο να κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου να αρθεί άμεσα το συγκεκριμένο κώλυμα που αφορά τη συνταγογράφηση του πιο πάνω φαρμάκου [5].

Επιπλέον, με αυτήν την ευκαιρία, το ΣΥΔ τονίζει για άλλη μία φορά την αναγκαιότητα λήψης νομοθετικών ή και άλλων μέτρων που θα διασφαλίζουν την ισότιμη πρόσβαση των τρανς, φυλοδιαφορετικών, ίντερσεξ και γενικότερα ΛΟΑΤΚΙ+ προσώπων στον χώρο της υγείας χωρίς αθέμιτες διακρίσεις.

Συγκεκριμένα, καλούμε το Υπουργείο Υγείας να προχωρήσει σε συνεργασία και με άλλα ενδεχομένως συναρμόδια Υπουργεία στις παρακάτω απαραίτητες ρυθμίσεις:

1. Νομοθετική ρύθμιση που να προβλέπει την πλήρη πρόσβαση των τρανς προσώπων στις υπηρεσίες υγείας χωρίς διακρίσεις και στιγματισμό για λόγους φύλου.

2. Στην τροποποίηση του νόμου της ίσης μεταχείρισης ώστε τα τρανς πρόσωπα να συμπεριλαμβάνονται στις πρόνοιες της ίσης μεταχείρισης στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής ασφάλισης.

3. Στην τροποποίηση του κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας ώστε να συμπεριλαμβάνει την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου.

4. Στην πλήρη αποψυχιατρικοποίηση της ταυτότητας φύλου ακολουθώντας τις σύγχρονες εξελίξεις (ICD-11).

5. Στην πλήρη ασφαλιστική κάλυψη των διαδικασιών επαναπροσδιορισμού φύλου.

6. Την απαλοιφή, όπου υπάρχει σε νόμους, των υποχρεωτικών εξετάσεων, ιδίως όταν προβλέπεται αυτές να γίνονται με συνδρομή της αστυνομίας.

7. Την πρόβλεψη για διεμφυλικα πρόσωπα με μεταναστευτικό/προσφυγικό στάτους.

Το ΣΥΔ, συνεχίζει τον αγώνα του μέχρι ωσότου να δημιουργηθεί το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει την ασφαλή, ισότιμη, χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις πρόσβαση στον χώρο της υγείας για όλα τα τρανς, φυλοδιαφορετικά και γενικότερα για τα ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσωπα.

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΕΜΦΥΛΙΚΩΝ

Ευαγγελιστρίας 6, Καλλιθέα Αθήνα, 17671

Τηλ. 210.9210 697 & 698 753 9741

Ώρες γραφείου για το κοινό: Δευτέρα έως Παρασκευή   –  11.00-18.00

http://tgender.grhttp://www.transgender-association.gr/

syd.secretary@gmail.com – transgender.support.association@gmail.com

Σύνδεσμοι – Παραπομπές:

[1] 27 Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ–ΠΣ: «Να επιτραπεί η απαιτούμενη συνταγογράφηση φαρμάκων στα διεμφυλικά άτομα».: https://www.syriza.gr/article/id/141496/Boyleytes-SYRIZA-PS:-Na-epitrapei-h-apaitoymenh-syntagografhsh-farmakwn-sta-diemfylika-atoma.html

[2] ΣΥΔ Δελτίο Τύπου 19.06.2018: http://tgender.gr/deltio-typoy-o-pagkosmios-organismos-ygeias-afairei-tis-ennoies-poy-schetizontai-me-tis-trans-taytotites-apo-ton-katalogo-ton-psychikon-diatarachon/

[3] Ανεξήγητη απαγόρευση συνταγογράφησης σκευασμάτων ορμονών για τα τρανς πρόσωπα από το Υπ. Υγείας.: https://t-zine.gr/anexigiti-apagorefsi-syntagografisis-skevasmaton-ormonon-gia-ta-trans-prosopa-apo-to-yp-ygeias/

[4] Το υπουργείο Υγείας απαγόρευσε τη συνταγογράφηση ορμονικού σκευάσματος απαραίτητου για τα τρανς πρόσωπα: https://avmag.gr/to-ypoyrgeio-ygeias-apagoreyse-ti-syntagografisi-ormonikoy-skeyasmatos-gia-trans-prosopa/

[5] Το ΣΥΔ κατέθεσε αναλυτικό υπόμνημα προς το Υπ. Υγείας αναφορικά με την απαγόρευση συνταγογράφησης ορμονοληψίας για τα τρανς πρόσωπα.: https://t-zine.gr/to-syd-katethese-analytiko-ypomnima-pros-to-yp-ygeias-anaforika-me-tin-apagorefsi-syntagografisis-ormonolipsias-gia-ta-trans-prosopa/